خرده فرهنگ mod در دورهای از تاریخ بریتانیا، تاثیر بسیار عمیقی بر جامعه جوان لندن گذاشت. بخش مهمی از این خرده فرهنگ به سبک لباسپوشیدن و ترندهای مد مربوط میشود در این مطلب از مدوپیا به بررسی سیر تحولات خرده فرهنگ mod میپردازیم.
خرده فرهنگ MOD در سال 1958 در لندن شکل گرفت و بهتدریج در سراسر بریتانیا طرفدارانی پیدا کرد. بخش مهمی از این خرده فرهنگ به سبک لباسپوشیدن و ترندهای مد مربوط میشود. اواخر دهه 1950 مردان خوشپوش اهل لندن که موسیقی موردعلاقهشان جاز بود، استایل MOD را معرفی کردند.
اصطلاح MOD از کلمه Modernist مشتق شده است. اولین بار از این اصطلاح برای موزیسینهای جاز مدرن و طرفدارانشان استفاده میشد. MOD بهمعنای مدرن، مد روز و معروف است و با آنچه که در ادیبات و هنر، مدرنیسم مینامیم، متفاوت است. بهطور کلی کلمه MOD طیف گستردهای از مفاهیم را دربرمیگیرد. بنابراین به طرفداران استایل و خرده فرهنگ MOD، مدرنیست هم گفته میشود.
نسل اول مُدها به سینمای هنری فرانسه و ایتالیا علاقه داشتند. مجلات ایتالیایی را برای ایدهگرفتن از استایل لوکس مردان ایتالیایی دنبال میکردند و اغلب در مشاغل سطوح متوسط مثل کارمندی مشغول بودند. آنها اولین نسل پس از جنگ بودند که مجبور نبودند درآمد خود را بهعنوان کمک مالی به خانوادهها بدهند. بنابراین فرصتی فراهم میشد تا برای خود لباسهای شیک و گرانقیمت بخرند.
علاقه مدرنیستها به خرید و شیکپوشی باعث شد بوتیکهای جدیدی در خیابانهای معروف لندن همچون Carnaby street و King’s Road افتتاح شود و بعد از مدتی اسم این خیابانها بهعنوان پاتوق مدگراها مشهور و نمادین شد. از طرفی مجلات مد بر لباس پوشیدن قشر جوان تمرکز کردند، روی قیمتها تاکید داشتند و اینکه چقدر خوشلباسی برای این گروه جوان مهم است.
خرده فرهنگ بیت نیک با آن چهره بوهمی که از خود به تصویر کشیده بود، کمک کرد تا راه جدیدی برای مُدها باز شود. علاوه بر این طرفداران خرده فرهنگ MOD گرایشاتی مانند مشکلپسندی، خودشیفتگی و شیکپوشی همچون نجیبزادهها را از طرفداران خرده فرهنگ تدی بویز یاد گرفته بودند.
بهطور کلی تدی بویز باعث شدند جامعه بریتانیا علاقه مردان به مد را همچون زنان بپذیرد و به آن احترام بگذارد. تا قبل از خرده فرهنگ تدی بویز علاقه مردان به فشن با همجنسگرایی مرتبط میشد و مردان برای دور ماندن از نسبتهای اینچنینی کمترین خلاقیت را در استایل خود به کار میبردند.
دیگر خردهفرهنگ اثرگذار که بهنوعی مُدها آن را در تضاد با خود میدانستند، راک بود. در واقع آنها در واکنش به راکرهای ساکن شهرهای کوچک که استایلشان با چرم و موتورسواری تعریف میشد، شکل گرفته بودند و تلاش میکردند با الگو گرفتن از فرانسویها و ایتالیاییها استایل شیکتر و مدرنتری را ترویج کنند.
طرفداران استایل MOD جسور و خلاق بودند و در مدت کوتاهی توانستند صحنه مد لندن و سپس دنیا را تحتتاثیر قرار دهند. عطر در استایل آنها امضای شخصی محسوب میشد، برایشان مهم بود که هرکس رایحه منحصربهفرد خود را داشته باشد. آنها لباسهایی خوشدوخت میپوشیدند، جاز مدرن گوش میدادند و عاشق موتور وسپا بودند.
کالربلاکینگ سیاه وسفید، رنگهای روشن و پاستلی، پترنهای هندسی، شلوارهای اسلیم فیت و کوتاه مثل کاپری، لباسهای مردانه برای زنان، کفشهای زنانه تخت، مدل موی باب کات و بهطور کلی موی کوتاه و خرد برای خانمها، ترنچ کت، پوشیدن دامن مینی با جوراب شلواری، یقه اسکی، بوت بالای زانو، عینکهای آفتابی با فریم بزرگ یا گرد، دستمالسر یا هدبند، جلیقه برای مردان، بامبر ژاکتها، تا زدن دمپای شلوار جین، مدل موی ژولیده برای مردان، کلاه نیوزبوی، شالگردن و پولوشرت از مهمترین مدهای رایج در استایل زنانه و مردانه MOD بودند.
پرچم بریتانیا و مدال گرد نیروی هوایی سلطنتی دو نماد مهم و الهامبخش در طراحی لباس برای استایل MOD بودند. گاهی با ترکیب رنگی اصلی خودشان استفاده میشدند و گاهی هم فقط خطوط و فرمهای هندسیشان الهامبخش طراحی پارچه میشد.
مردان مدرنیست استایلی ماهرانه و شستهرُفته داشتند. کتوشلوار خوشدوخت با یقههای باریک، کراوات اسکینی، پیراهن آکسفوردی، پلیور پشمی یا کشمیر یقه هفت و یقه گرد، بوتهای چلسی یا بیتلز، کفش لوفر، کفش کلارک و کفش بولینگ از جمله تکههای اصلی استایل آنها محسوب میشد.
بعضی از مردان مُد کلیشههای جنسیتی را میشکستند، سایه چشم، مداد چشم یا رژ لب میزدند. برخلاف سایر مردان موتورهای سنگین را انتخاب نمیکردند و موتوراسکوترهای وسپا را ترجیح میدادند. البته انتخاب وسپا بهخاطر ایتالیاییبودن آن هم بود. گاهی هنگام موتورسواری برای تمیزماندن لباسهای زیرین یک اُور کت نظامی روی آن میپوشیدند.
بسیاری از زنان مُد لباسهای بدون جنسیت میپوشیدند و استایلی مردانه داشتند. موهای کوتاه، پیراهن و شلوار مردانه، کفش تخت و آرایش کم مهمترین ویژگیهای آنان بود. با این وجود دامن مینی ترند محبوب دهه 1960، یکی از مهمترین تکههای کمد طرفداران این خردهفرهنگ محسوب میشد.
در آرایش دختران بیشترین تاکید بر چشم و مژهها بود و بقیه صورت رنگپریده، مات و کمرنگ آرایش میشد. گوشوارههای بزرگ، کیفهای جعبهای کوچک و دستبندهای رنگی پلاستیکی هم از اکسسوریهای محبوب این گروه بودند.
رسانه مثل همیشه نقش پررنگی در معرفی این خردهفرهنگ به دنیا داشت. برنامه تلویزیونی Ready Steady Go!، فیلم Thank you very much و سری فیلمهای جیمزباند تا حد بسیار زیادی در محبوبشدن المانهای استایل MOD نقش داشتند.
از میان مدلها و استایلآیکانهای معروف دهه 1960 که بهعنوان نمادهای استایل MOD معرفی میشوند، میتوانیم به Twiggy، Peggy Moffitt، Jean Shrimpton و اعضای گروه بیتلز اشاره کنیم.
از اواخر دهه 1960 بسیاری از المانهای خرده فرهنگ MOD دچار دگرگونی شد یا از بین رفت. با این وجود در دهههای 1980 و 1990 برای احیای این سبک تلاشهایی صورت گرفت که تا حدی هم موفق بود. دوران مُدها هم مانند دیگر خردهفرهنگها اوج و فرودی داشت و حالا MOD بسیاری از استایلها طرفداران خود را دارد، هرچند که اندک باشند.