آشنایی با انواع کلاه‌ها و هرآنچه از تاریخچه‌شان باید بدانیم!

کلاه یکی از اکسسوری‌هایی است که بیشتر در فصول سرد مورد استفاده قرار می‌گیرد. البته برای برخی هم، کلاه یک اکسسوری همیشگی است و حتی گاهی از یک سبک کلاه خاص به‌عنوان امضای استایل خاص یک فرد استفاده می‌شود. در این مطلب از مدوپیا به شناخت انواع کلاه می‌پردازیم.

کلاه از گذشته تا امروز

در گذشته از کلاه برای محافظت سر از آسیب‌های احتمالی استفاده می‌شد. در پاییز و زمستان برای محافظت در برابر سرما، برف و باران و در فصل‌های بهار و تابستان از کلاه به‌عنوان محافظی در برابر آفتاب استفاده می‌کردند. از لحاظ تاریخی هم کلاه‌ها در دوران باستان نماد قدرت بودند. افراد با انواع کلاه‌هایی که استفاده می‌کردند نشان می‌دادند که چه منصب و جایگاهی دارند یا از از چه طبقه اجتماعی‌ای هستند.

در دوره‌هایی کلاه‌ها صرفا مردانه یا زنانه بود اما با گذشت زمان و تحولات مختلف اجتماعی و فرهنگی کلاه به یک آیتم مهم مد روز تبدیل شد که تنوع بسیار زیادی در طرح و رنگ برای زنان و مردان داشت. اکنون در دنیای امروز، زنانه و مردانه‌بودن کلاه‌ها موردتوجه نیست بلکه طراحی متفاوت و سبک خاص آنها که معرف استایل فرد باشد، دلیل انتخاب کلاه است. در دنیای مد کلاه اکسسوری مهمی محسوب می‌شود چون باعث می‌شود در اولین لحظه توجه به چهره فرد جلب شود.

انواع کلاه

دنیای کلاه‌ها بسیار گسترده است. در ادامه با متدوال‌ترین انواع کلاه و مبدا پیدایش هرکدام یا ویژگی خاص آنها آشنا خواهیم شد.

کلاه برت Beret

کلاه برت یکی از محبوب‌ترین انواع کلاه است. مبدا این کلاه به قرن نوزدهم فرانسه و اسپانیا برمی‌گردد. در دوره‌ای این کلاه به‌عنوان بخشی از یونیفورم ارتش کاربرد داشته و کم‌کم تبدیل به یک آیتم مد شده است. کلاه برت یکی از ترندهای معروف دهه 1920 میلادی بوده و به مدل‌های خیلی متنوعی استایل می‌شده است. از ویژگی‌های مهم این کلاه حس و حالی است که به استایل می‌دهد. این کلاه حس هنری به استایل می‌دهد و روشنفکری را تداعی می‌کند. افراد معروف بسیاری همچون؛ رامبراند نقاش، ریچارد واگنر آهنگساز و چگوارا رهبر انقلابی از این کلاه در استایل خود استفاده کرده‌اند.

کلاه کابوی Cowboy

کلاه کابوی به‌عنوان بخشی از استایل گاوچرانان شناخته می‌شود. اولین کلاه کابوی در سال 1865 توسط J.B Stetson ساخته شد. آنچه امروز به‌عنوان کلاه کابوی می‌شناسیم، تحت‌تاثیر فرهنگ مکزیکی‌های قرن 19 طراحی شده اما ایده اولیه چنین کلاهی از کلاه سواران مغولی قرن سیزدهم گرفته شده است. امروزه کابوی‌های بسیاری در کانادا، آمریکا و مکزیک از کلاه کابوی استفاده می‌کنند و برای آنها بیشتر از اینکه آیتم مد باشد، وسیله‌ای برای محافظت در برابر سرما، باران و آفتاب است. البته امروزه طرفداران استایل وسترن یا کابوی نیز از آن استفاده می‌کنند.

کلاه پاناما Panama

پاناما یکی از انواع کلاه‌های حصیری است که به‌عنوان کلاه سنتی اکوادوری‌ها شناخته می‌شود. این کلاه از گیاهی مخصوص به نام carlodovica palmata ساخته می‌شود که الیافی به رنگ روشن دارد. مبدا این کلاه به سال 1600 میلادی برمی‌گردد اما در قرن 17 و 18 در اکوادور صنعت بافت این کلاه‌ها گسترش پیدا کرده است. در سال 1835 مردی به نام مانوئل آلفارو که به پدربزرگ کلاه پاناما معروف است، شروع به تجارت این کلاه‌ها به خلیج پاناما می‌کند. کسب‌وکار او به‌طور چشمگیری موفقیت‌آمیز می‌شود و این کلاه‌ها از طریق کانال پاناما به دیگر نقاط دنیا فرستاده شده و به‌سرعت معروف می‌شوند. هنر بافتن کلاه پاناما به‌عنوان میراث فرهنگی اکوادور در یونسکو به ثبت رسیده است. کلاه پاناما سبک است، تنفس خوبی دارد و اغلب در تابستان استفاده می‌شود.

کلاه بالاکلاوا Balaclava

کلاه بافتنی یک تکه‌ای است که سر و گردن را کامل و بخشی از صورت را می‌پوشاند. کلاه بالاکلاوا شبیه همان کلاهی است که سارقان برای شناسایی‌نشدن استفاده می‌کنند. این کلاه بیشتر برای سربازان در مناطق سرد جنگی یا اسکی‌بازان کاربرد دارد. این کلاه اولین بار در سال 1854 در جنگ کریمه استفاده و از سال 1881 استفاده غیرنظامی آن رایج شده است. به این کلاه، اسکی ماسک هم گفته می‌شود.

کلاه هامبورگ Hamborg

اسم این کلاه از شهر هامبورگ آلمان گرفته شده؛ یعنی جایی که اولین بار در قرن نوزدهم این کلاه در آن معروف شد. کلاه هامبورگ ظاهر سفت و سختی دارد، معمولا در رنگ‌های تیره ساخته می‌شود و در موقعیت‌های نیمه‌رسمی کاربرد دارد. استفاده از این کلاه در استایل آل پاچینو در فیلم پدر خوانده باعث شد محبوبیت آن چندین برابر شود.

کلاه بولر Bowler

کلاه بولر اولین بار توسط کلاه‌سازان لندنی ویلیام و توماس بولر در سال 1849 ساخته شد. جنس این کلاه معمولا از نمد است، مناسب استایل نیمه‌رسمی و غیررسمی است و به آن دربی هم می‌گویند. در نیمه دوم قرن 19 این کلاه بین طبقه کارمند در انگلیس، ایرلند و آمریکا محبوب بوده است. به‌خاطر استفاده هنرمندانی مانند چارلی چاپلین و لورل و هاردی از کلاه بولر استفاده از آن رواج بیشتری پیدا کرده است.

کلاه فدورا Fedora

نام این کلاه از تئاتری گرفته شده که در سال 1889 اجرا شد و بازیگر آن کلاهی شبیه به کلاه فدورا بر سر داشت. اما اصطلاح فدورا از سال 1891 رایج شده است. فدورا تا حدی شبیه به کلاه هامبورگ است و ممکن است مواد مختلفی مثل پشم، کشمیر، پوست خرگوش یا سگ آبی، پنبه، لینن، چرم و حصیر درست شود. این کلاه در دوره‌ای نماد زنان مبارز فعال حقوق زن و در سال‌های 1920 تا 1950 نماد گنگسترها بوده است. کلاه فدورا به‌خاطر استفاده ایندیانا جونز بسیار محبوب شد. اوایل قرن 21 فدورا بخشی از استایل هیپسترها هم بود. جانی دپ یکی از هنرمندانی است که با کلاه فدورا زیاد دیده می‌شود. همچنین این کلاه در ایران به‌خصوص در دوره پهلوی بسیار رایج بوده و به آن شاپو یا پهلوی گفته می‌‌شد.

کلاه بلند Top hat

کلاه بلند از اواخر قرن 18 تا اواسط قرن 20 معمول بود. بعد از جنگ جهانی دوم استفاده از این کلاه محدود شد و فقط در مراسم‌های خاصی کاربرد داشت. البته اوایل قرن 21 استفاده از کلاه بلند در موقعیت‌های مخصوصی برای خانواده‌های سلطنتی همچنان رایج بود. این کلاه که نماد سرمایه‌داری بود، اغلب از ابریشم ساخته می‌شد و اولین نمونه‌ی آن توسط کلاه‌سازی به نام George Dunnage در سال 1793 در انگلستان ساخته شده بود.‌ حقه‌ی بیرون‌کشیدن خرگوش از کلاه که اولین بار توسط لوییس کُمته با این کلاه انجام شد، باعث شد به کلاه شعبده نیز معروف شود.

کلاه کلاش Cloche

اولین کلاه کلاش در سال 1908 توسط کلاه‌سازی به نام Caroline Rebousa طراحی شد اما اوج محبوبیت آن به سال‌های 1922 تا 1933 میلادی برمی‌گردد. کلمه کلاش، فرانسوی و به‌معنای زنگوله است که به‌خاطر فرم کلاه انتخاب شده است. کلاش‌ها از متریال متفاوتی ساخته می‌شدند تا در موقعیت‌های مختلف کاربرد داشته باشند و با توجه به اهمیت موقعیت و مراسم، روی آنها ساده یا تزئین‌شده بود. کلاش در مد دهه 1920 تاثیرات مهمی برجای گذاشت و حتی باعث شد موی کوتاه برای خانم‌ها باب شود. در دهه 1960 این کلاه دوباره مد شد و در دهه 1980 با کمی تغییرات بازهم یکی از ترندهای محبوب بود. همچنین در پاییز 2007 باردیگر کلاه کلاش در میان مجموعه‌های بسیاری دیده شد.

کلاه تخت Flat cap

تاریخ این کلاه به قرن 14 و شمال انگلیس برمی‌گردد و آن زمان به آن bonnet می‌گفتند. در دهه 1920 کلاه فلت بخشی از استایل پسربچه‌ها و مردان در موقعیت‌های کژوال بود. این کلاه در کشورهایی مثل ترکیه، کره جنوبی و ایران بیشتر بین افراد مسن رایج است اما در آمریکا و اروپا جوانان از این کلاه استفاده می‌کنند.

کلاه نیوزبوی Newsboy

به این کلاه گتسبی هم گفته می‌شود و فرم آن شبیه کلاه فلت است. کلاه نیوزبوی از اواخر قرن 19 و اوایل قرن 20 در اروپا و آمریکای شمالی معروف بوده است. استفاده از این کلاه بیشتر بین طبقه کارگر رواج داشته یا در بین طبقات اجتماعی بالا و متوسط برای فعالیت‌های تفریحی و ورزشی استفاده می‌شده است. از سال 2000 به بعد استفاده از این کلاه بین زنان محبوب شد و هیپسترها هم از این کلاه زیاد استفاده می‌کنند.

کلاه بافتنی Knit or Beanie

کلاه بافتنی از زمان اختراع بافتن وجود داشته و همه ما تجربه یک کلاه بافتنی دستباف توسط مادر یا مادربزرگمان را داشته‌ایم. این کلاه که در هوای سرد کاربرد دارد، به آن کلاه جورابی یا کلاه اسکی هم می‌گویند و امسال هم از ترندهای محبوب دخترانه و پسرانه بود.

کلاه چولو Chullo

چولو یکی از انواع کلاه‌های بافتنی است که ابتدا توسط ساکنین کوه‌های آند استفاده شده‌است. این کلاه که معمولا از پشم گوسفند، آلپاکا، لاما یا ویکونیا بافته می‌شود، دو تکه اضافی به‌عنوان گوش‌گیر دارد. از هر دو طرف بندی به آن آویزان است که زیر چانه گره می‌خورد. این کلاه برای بچه‌ها بسار مناسب است.

کلاه ملوانی یا قایقرانی Boater or Sailor

این کلاه حصیری یک کلاه تابستانی است که بخشی از یونیفورم نیروی دریایی انگلیس بوده است. در دوره‌هایی به‌عنوان تکه‌ای از یونیفورم مدارس هم استفاده شده است. در قرن 19 و اوایل قرن 20 این کلاه تابستانی محبوبیت زیادی داشته و کوکو شنل یکی از کسانی بود که پوشیدن این کلاه را برای زنان مد کرد. کلاه‌های ملوانی زنان اغلب با روبان و تور تزئین می‌شوند.

کلاه بیسبال Baseball cap

کلاه بیسبال یکی از انواع کلاه است که از دهه 1980 میلادی تا امروز از ترندهای همیشگی و محبوب آمریکایی بوده است. این کلاه در دهه 1940 طراحی و استفاده از آن رایج شد. معمولا در قسمت جلوی کلاه بیسبال لوگوی تیم‌های ورزشی گلدوزی، تکه‌دوزی یا چاپ شده است. امروز فرم‌های متنوعی از این کلاه طراحی می‌شود. در استایل هیپ‌هاپ و بقیه استایل‌های کژوال و اسپرت کلاه بیسبال بسیار پرکاربرد است.